Gertruda urodziła się 6 stycznia 1256 r., nic jednak nie wiemy o jej pochodzeniu. Jako 5 letnie dziecko została oddana do klasztoru w Helfcie, co należało do zwyczajów ówczesnej epoki. Tamtejsza wspólnota mniszek zachowywała Regułę św. Benedykta, łącząc jej cysterską interpretację z tradycjami benedyktyńskimi. Gertrudą opiekowała się św. Mechtyldą z Hackeborn, mistrzyni i kantorka, czuwająca nad wykształceniem i wychowaniem dziewczynki. W tym samym czasie żyła też w klasztorze Mechtylda z Magdeburga, także mistyczka. Posługę władzy pełniła wtedy łagodna i wymagająca ksieni Gertruda. Z powodu zbieżności imion mylono obie Gertrudy i obie Mechtyldy. Dzięki starannemu wykształceniu i wrodzonym zdolnościom Gertruda biegle opanowała łacinę, retorykę, znajomość Pisma św. oraz pism Ojców Kościoła. Do jej młodzieńczych pasji należała literatura, muzyka i śpiew oraz sztuka miniatury.

Miała silny, bezpośredni i impulsywny charakter, umiała jednak dostrzegać swoje błędy i z pokorą prosiła o wybaczenie. Pewne cechy temperamentu i wady towarzyszyły jej przez całe życie, a niektórzy się dziwili, że Pan tak ją umiłował.

27 stycznia 1281 r. przeżyła głębokie nawrócenie „Od pobożności do Boga Żywego”. Od tego wydarzenia pogłębiało się jej silne zjednoczenie z Jezusem Panem, a swoje mistyczne przeżycia zawarła w dziełku „Zwiastun Bożej miłości”.

Inne ważne pisma to „Objawienia” i „Ćwiczenia Duchowe” – cenny klejnot literatury mistycznej. Ośrodkiem całej myśli Gertrudy i przedmiotem jej miłości jest Chrystus, jest to Chrystus liturgii, Pośrednik między Bogiem a ludźmi. W centrum jej modlitwy stoi Msza święta, jako ofiara Chrystusa i najgłębsza rzeczywistość. Liturgia chórowa tzw. godzin kanonicznych, jest przedłużeniem i oprawą Eucharystii, tego najważniejszego źródła łask.

Życie Gertrudy jest szkołą chrześcijańskiego życia, uczy przyjaźni z Jezusem Panem, rozmiłowania w Piśmie świętym i liturgii a także wiary i miłości do Maryi.

Gertruda Ukończyła swoje ziemskie życie 17 listopada 1301 lub 1302 r. w wieku ok. 46 lat. Jej wspomnienie obchodzi się 16 listopada.